In 2008 stierf de laatste Gentse begijn, maar dat betekent niet dat het honderdtal woningen in het Klein Begijnhof in Gent (officieel en voluit het Begijnhof Onze-Lieve-Vrouw Ter Hoye) leeg staat te verkommeren. Het tegendeel is waar. De plek oefent een bijzondere aantrekkingskracht uit op de nieuwe bewoners, van wie velen hun pand betrekken via een bijzondere formule: erfpacht. Een van hen is Vincent Van Malderen.  

“Na mijn scheiding, vijf jaar geleden, wilde ik in het centrum van Gent blijven wonen”, zegt Vincent Van Malderen. “Het liefst op een toffe plek waar ik een goede band kon houden met mijn twee zonen van intussen 13 en 15. Mijn oog viel op een loft die te huur was in Convent 249 in het Klein Begijnhof. Niet echt goedkoop, maar heel mooi en authentiek. Drie en een half jaar heb ik er gehuurd, meer dan voldoende tijd om mijn hart te verpanden aan deze plek en de mensen die hier wonen.”

“In maart van dit jaar kwam er een gelijkaardige, charmante loft vrij die te koop was op erfpacht. Juister is: ik heb een erfpacht die al liep overgenomen voor de resterende periode van 41 jaar.”  

Tot het einde der tijden  

“De vraag die mij nu het vaakst voor de voeten wordt geworpen is: ‘Maar het is toch niet van u tot het einde van de tijden?’ Voor het bedrag dat ik heb neergeteld is het quasi onmogelijk om iets gelijkaardigs te vinden in Gent, dat is één. Twee: het einde der dagen, dat is vooral een psychologisch gegeven. Ik ben nu 46 jaar oud, tel daar 41 jaar bij tot wanneer de erfpacht afloopt en je komt uit bij een Vincent van 87 jaar. De kans is reëel dat ik er dan niet meer ben, niet? Voor mij zal het dus effectief wel eeuwig zijn. (lacht) En als ik toch beslis om weg te trekken – wat een heel realistisch scenario is, mijn huidige vriendin woont en werkt in Londen – ben ik ervan overtuigd dat ik de erfpacht over vijf of tien jaar tegen de prijs die ik nu betaalde kan verkopen. Ik denk zelfs dat ik er een meerwaarde op kan realiseren.”  

Ging je een hypotheeklening aan?

“De aankoop financierde ik deels met eigen kapitaal, deels met een lening. Die hypotheeklening rondkrijgen was door de erfpachtformule geen wandeling in het park. Ik heb alle grote banken gecontacteerd, maar geen ervan kon over de brug komen. Terwijl ik weet dat bijna elke buur in het begijnhof met een erfpachtformule daar een lening voor genomen heeft. Het kwam erop neer dat het moeilijk was omdat de eigenaar, vzw Begijnhof, een consortium is met verschillende eigenaars. En de banken willen bij betalingsmoeilijkheden kunnen aankloppen bij één persoon of instantie. Zo komt het dat ik mijn hypotheek op het huis van mijn ouders heb laten zetten.”  

Legt de erfpacht je beperkingen op?

“Je moet erfpacht echt wel zien als kopen, je bent gedurende de periode waarin de erfpacht loopt echt wel eigenaar, met alle rechten en plichten die daarbij horen. Specifiek voor het Klein Begijnhof is er wel een reglement dat je moet naleven. En omdat de gebouwen beschermd erfgoed zijn – UNESCO Werelderfgoed bovendien – mag ik bijvoorbeeld aan de buitenkant niets wijzigen.”  

Wat is erfpacht?
Het recht van erfpacht is het tijdelijk recht om het volle genot te hebben van een onroerend goed, dat aan iemand anders toebehoort, gedurende een periode van minimaal 15 jaar tot maximaal 99 jaar. De persoon (of vennootschap) die dat recht verleent, is de eigenaar. De persoon (of vennootschap) die het recht krijgt, is de erfpachter. Hij heeft gedurende die periode het volle genot van het onroerend goed. De erfpachter moet je tijdens de duur van de erfpacht zien als de eigenaar van het onroerend goed. Wanneer de duur verstrijkt wordt het onroerend goed terug de eigendom van de oorspronkelijke eigenaar.  

Tekst: Dirk Remmerie – Foto’s: Thomas De Boever