Collega’s missen ze amper, want ze hebben elkaar. Ook bazen hoeven niet meer want als het moet, zijn ze elkaars coach. Perfecte tandem Nina Mouton (34) en Sven Rammeloo (49) hebben elk een eigen zaak en dwepen met het zelfstandigenleven. Dat zien ze niet meteen veranderen: “Toen ik onlangs de vraag kreeg om opnieuw in loondienst te werken, brak het koud zweet me uit.”

“Ik werk nu drie en een half jaar als zelfstandige”, begint Nina. “In 2016 combineerde ik drie maanden mijn job in de bijzondere jeugdzorg met mijn zelfstandige praktijk als psychologe. De praktijk groeide zo hard dat ik mijn activiteiten als zelfstandige in bijberoep snel heb uitgebreid. Ik stopte in de jeugdzorg en spitste me toe op wat ik echt wou: een carrière als zelfstandige psychologe.” Daarna ging het hard: de workload rond de praktijk werd zo hoog dat Nina na een tijdje ook die piste herevalueerde. “Op dit moment is de praktijk dicht. Ik werk nu fulltime als schrijfster en geef lezingen rond mild ouderschap (Nina schreef het boek Mild ouderschap, red.) vanuit mijn expertise als psychologe.”

Ook Nina’s echtgenoot Sven werkte voordien in loondienst. “Eerst in de horeca, daarna als motorjournalist. Na twee jaar op een redactie zette ik de stap naar een zelfstandigenstatuut. Voor opdrachtgevers nam ik steeds vaker zelf de foto’s die bij mijn artikels hoorden. Zo ging de bal aan het rollen. Ik kocht een fototoestel en verdiepte me in de werking ervan. Een dik jaar geleden stopte ik met schrijven en waagde ik de sprong als zelfstandig fotograaf.”

Duwtje nodig
Hoe blij hij vandaag ook is met zijn keuze, zonder de steun van buitenaf had Sven ze misschien nooit gemaakt. “Ik had nood aan het duwtje in de rug dat mijn schoonmoeder – die zelf fotografe is –, mijn schoonzus (illustratrice Eva Mouton, red.) en Nina mij gegeven hebben. Zelf schatte ik mijn kansen niet zo hoog in, maar door hen ben ik toch met avondschool gestart. Nu ben ik heel blij dat ik de stap heb gezet. Ik doe mijn fotografiewerk zo graag dat ik me afvraag of ik überhaupt wel graag schreef vroeger.” (lacht)

“Dat is het fijne aan voor jezelf werken,” vult Nina aan, “je zaak evolueert mee met je persoonlijkheid. Ik ben blij dat ik mijn praktijkdroom heb verwezenlijkt, maar ben nog blijer dat ik de keuze heb kunnen maken om een andere richting in te slaan. Maar misschien denk ik er volgend jaar opnieuw anders over en heroriënteer ik me weer. Dat kan enkel als je je eigen baas bent.” Sven knikt. “In een ‘gewone’ job was de omschakeling van journalist naar fotograaf misschien onmogelijk geweest. In mijn geval kon dat gewoon.”

9-to-5
Regels over hoe ze hun zaak leiden hebben Sven en Nina niet. Hun gevoel, dat is hun belangrijkste leidraad. Ook om hun werkuren te bepalen. “Een nine-to-fivejob hebben we sowieso niet”, zegt Nina. “Dat is in de eerste plaats zo omdat de grens tussen wel en niet werken moeilijk te trekken is. Ben ik aan het werk wanneer ik onderweg ben naar een lezing? In strikte zin niet. Maar tegelijk is die reistijd tijd die ik niet met mijn gezin kan doorbrengen. Op dit moment werk ik veel, want met de promotie en de lezingen rond mijn boek is het heel druk. Maar voor hetzelfde geld is dat binnen enkele maanden weer anders.”

In tegenstelling tot Nina, die door haar lezingen vaak aan avondwerk gebonden is, kan Sven meer met zijn uren spelen. “Ik ga bewust op zoek naar opdrachten die gemakkelijk te combineren zijn met Nina’s job en ons gezin. Zo kan ik mijn passie uitvoeren en voor de kinderen zorgen. Op dit moment fotografeer ik bijvoorbeeld nog maar weinig trouwfeesten. Die vallen vaak in het weekend en zorgen er niet alleen voor dat ik zestien uur op een dag aan het fotograferen ben, maar ook dat ik de dag erna kapot ben. Opdrachten waaraan ik kan werken als de kinderen (Miro en Loa zijn negen en zes, red.) op school zitten, zijn beter te combineren. En als het toch te druk wordt, heb ik de luxe om minder dringende opdrachten met een week te verschuiven.”

Vrijheid blijheid
De vrijheid om te doen wat ze willen, dat is wat ze voor geen geld ter wereld nog zouden willen missen. “Toen ik onlangs werd gevraagd om in een ziekenhuis als psychologe te starten, brak het koud zweet me uit”, lacht Nina. “Nooit nog wil ik terug naar een job in loondienst.” Al heeft die vrijheid soms ook een schaduwkant. Want hoe zorg je ervoor dat er nog ruimte overblijft voor jezelf? “Van de twintig lezingen die dit voorjaar gepland stonden, heb ik er negen afgezegd”, zegt ze. “Het was gewoon te veel. Als ze me nu vragen voor 2021, zeg ik dat ik nog geen zicht heb op mijn planning – en dat is niet gelogen. Bovendien beheert mijn mama tegen dan mijn agenda, want zij start binnenkort als administratief bediende. Dat vooruitzicht alleen al geeft me rust. Waarschijnlijk zal ik dan niet minder uren werken, maar ik zal mijn uren wel anders kunnen invullen.”

App voor rust
En dan is er nog het financiële plaatje. De typische financiële onzekerheid die het freelancerleven kenmerkt, valt ook Nina en Sven te beurt. “Mijn maandinkomen fluctueert heel erg”, zegt Sven. “Een goede en een slechte maand kunnen soms een paar duizend euro van elkaar verschillen. Dan is het belangrijk om een buffer te hebben, want we hebben een gezin te onderhouden.” Ook bij Nina is elke maand koffiedik kijken. Nina: “Mijn lezingen zijn verdeeld volgens voorjaar en najaar. Mijn inkomen krijg ik dus in twee grote golven. Fijn om plots een grote som geld te krijgen, maar tegelijk komt er dan een paar maanden niets binnen. Ik verdeel dat bedrag nu over het aantal maanden, zodat ik toch het gevoel heb een vast inkomen te hebben. In een app geef ik onze inkomsten in, zodat we zien wat maandelijks mogelijk is. Op dit moment ben ik de grote kostwinner. Al wat Sven bijverdient, is extra.”

“Voor mij geeft dat rust en onrust tegelijk”, gaat Sven verder. “In principe kan ik het mij permitteren om onbetaalde oefenshoots te doen, maar ik voel me er niet altijd goed bij om geen geld in het laatje te brengen. Ik ben geen macho, maar heb het er soms moeilijk mee dat Nina meer verdient dan ik. Al vindt zij dat ik dat compenseer door een tandje bij te zetten in het huishouden als zij een drukke periode heeft.”

Supermegacontent
“De financiële onzekerheid is dus het grootste nadeel aan zelfstandig zijn”, vertelt Sven. “Iemand die op Facebook reageert met ‘prachtige foto!’ wordt niet noodzakelijk een nieuwe klant. Bovendien zijn er zoveel mensen die mooie foto’s kunnen nemen.” (Nina rolt met haar ogen) Sven: “Ik lieg toch niet. De concurrentie is moordend. Maar dit voorbeeld typeert ons ten voeten uit: we hebben vaak meer vertrouwen in de ander dan in onszelf. Ik weet dat Nina heel goed is in wat ze doet. Ze begeestert mensen, haar publiek voelt zich goed bij haar.” Nina (tegen Sven): “Bij jou ook hé. Je klanten zijn niet gewoon tevreden, maar supermegacontent.”

Dat contentement is volgens Nina en Sven het resultaat van hard werken. Als er iets het geheime wapen is van een succesvolle zelfstandige, dan is het volgens hen doorzettingsvermogen. “Hoe harder je werkt, hoe verder je het zal brengen”, rondt Nina af. “In een gewone job wordt je inzet niet altijd opgemerkt, terwijl je die als zelfstandige in de vorm van opdrachten in return krijgt. Maar tegelijk is dat ook de moeilijkheid: je hebt alles zelf in de hand, dus is de neiging groot om je kapot te werken. Zelf proberen we heel erg onze grenzen in de gaten te houden.” Een combinatie van doorzettingsvermogen en mildheid, quoi? Nina: “Exact.” (lacht)

---

3 geboden volgens Nina en Sven

Werken als zelfstandige biedt heel wat voordelen, maar ook nadelen. Dit zijn Nina en Svens drie geboden voor een gebalanceerd leven als zelfstandige.

1.     Gij zult het werk loslaten

Nina: “Mijn zaak is als een derde kind voor mij, waardoor ik het heel moeilijk heb met loslaten. Het is verleidelijk om ’s avonds vlug-vlug nog een mailtje te sturen of een Facebookpost te maken. De druk om constant ‘aan’ te staan als zelfstandige is groot. Toch doe je het beter niet. Als je in loondienst werkt, loopt je job ook niet dag en nacht door.”

“Maak keuzes die je opnieuw doen stilstaan bij de essentie van je zaak. In mijn automatische mailreply staat bijvoorbeeld dat ik slechts één keer per week de mails bekijk. Dat is effectief ook mijn doel: wanneer mijn mama binnenkort als administratief bediende voor mij begint te werken, zal ze me één keer briefen met alles wat ik moet weten. Praktische zaken regelen zitten vanaf dan niet meer in mijn takenpakket, waardoor ik me kan concentreren op de essentie van mijn business. Mentale rust creëren begint met die kleine dingen.”

2.     Gij zult u niet schuldig voelen over gemaakte keuzes

Sven: “Ik ken veel zelfstandigen die met hetzelfde probleem worstelen: ‘wat doe ik vandaag?’ Juist inschatten welke keuzes je moet maken op het moment dat je niet tegen een deadline aan werkt, is moeilijk. Houd ik me vandaag bezig met visibiliteit creëren op sociale media? School ik me bij? Is dit het moment om te investeren in nieuw materiaal? Er is geen baas die je het antwoord op die vragen kan geven. Je schuldig voelen om een ‘verkeerde’ keuze is daarom niet nodig: elke stap die je zet voor je zaak, is er een met de beste bedoelingen.”

3.     Gij zult in uzelf geloven

Nina: “Als ondernemer weet je graag of wat je doet waardevol is voor je publiek. Een compliment komt nu daarom dubbel zo hard binnen als toen ik in loondienst werkte. Tegelijk gaan veel mensen er verkeerdelijk van uit dat zelfstandigen overtuigd zijn van wat ze gecreëerd hebben. Dat is verkeerd: het is niet omdat foto’s maken Svens beroep is, dat hij niet graag van een klant hoort dat die tevreden is over zijn werk. En het is niet omdat mijn boek goed verkoopt, dat het niet fijn is om een compliment te krijgen van ouders die naar een lezing komen luisteren. Die ‘stilte’ maakt soms onzeker, terwijl dat eigenlijk niet hoeft. Je mag als zelfstandige gerust in jezelf geloven.”

Zelf aan de slag als ondernemer? Ontdek onze tips op Notaris.be!

Tekst: Maud Vanmeerhaeghe – Foto’s: Jan Crab