Wie in het huwelijksbootje stapt, hoopt uiteraard op een goede afloop. Maar soms loopt het mis en is een echtscheiding onvermijdelijk. Ex-partners moeten dan goede afspraken maken over een hele reeks zaken. Hoe kan je notaris daarbij helpen?

2 manieren om te scheiden
Belangrijk om te weten is dat scheiden mogelijk is volgens twee verschillende procedures: de echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting (EOO) en de echtscheiding door onderlinge toestemming (EOT).

Als de ex-partners niet meer door dezelfde deur kunnen en zich niet kunnen vinden in alle punten van de echtscheiding, dan scheidt het koppel op grond van een ‘onherstelbare ontwrichting’. De procedure kan zowel door één als door beide echtgenoten ingediend worden. Daarnaast wordt ook gekeken naar hoe lang beiden apart hebben geleefd.

Zelf afspraken maken: de beste oplossing?
Dit kan via de echtscheiding door onderlinge toestemming, kortweg de EOT. Dit is een minder zware procedure, want sinds 1 september 2018 kunnen ex-partners volledig ‘schriftelijk’ scheiden. Dit was vroeger al zo voor koppels die zes maanden gescheiden leefden, maar vandaag is dit de algemene regel.
Voor alle duidelijkheid: een echtscheiding blijft dus in se een vonnis van de rechter, maar de partijen moeten niet meer per se persoonlijk verschijnen.

Bij een EOT maak je duidelijke afspraken, vastgelegd in een overeenkomst, over alle familiale en financiële punten met betrekking tot de echtscheiding. Het gaat bv. om de verblijfplaats van de echtgenoten, afspraken over hun kinderen (verblijfplaats, alimentatie, ouderlijk gezag …), eventueel onderhoudsgeld van de ene aan de andere partner, de verdeling van de procedurekosten en de bevoegde rechtbank.
En dan is er natuurlijk alles wat te maken heeft met het vermogen. Dit wordt vastgelegd in een tweede luik, ook wel de regelingsakte genoemd. Het gaat o.a. om de verdeling van alle goederen: zowel de meubels en de onroerende goederen als de banktegoeden, maar bv. ook de bepaling dat de ex-partners niet meer van elkaar kunnen erven, mocht er één van hen komen te overlijden tijdens de echtscheidingsprocedure.

Sowieso langsgaan bij je notaris?
Wanneer (ex-)partners beslissingen moeten nemen over een onroerend goed, bv. wanneer een partner de eigendom volledig overneemt van de woning, dan zal de notaris hoe dan ook moeten tussenkomen voor de zogenaamde regelingsakte. Die regelingsakte is een onderdeel van een groter geheel. De notaris kan, als onpartijdige en onafhankelijke juridische raadgever, ook helpen bij andere aspecten.

Wat met de onderhoudsbijdrage of alimentatie?
De wetgever heeft hiervoor een aantal nieuwigheden ingevoerd die het allemaal wat transparanter maken. Vroeger was er bijvoorbeeld af en toe onduidelijkheid wanneer partners in hun overeenkomst niets voorzagen over alimentatie ten opzichte van elkaar. Vandaag moeten ex-partners die elkaar géén alimentatie willen geven dit expliciet vermelden in hun overeenkomst. Kwestie van onduidelijkheid later te vermijden!

En wat met de alimentatie ten opzichte van de kinderen? Ouders moeten ook na de echtscheiding zorgen voor o.a. de huisvesting, het levensonderhoud en de opvoeding van hun kinderen. Ook hier is er een nieuwigheid in die zin dat ouders nu, bij elke overeenkomst die ze sluiten over de onderhoudsuitkeringen van de kinderen, bv. in het kader van een echtscheiding, toch beperkt moeten motiveren waarop ze zich hebben gebaseerd om tot het bedrag te komen. Dat gold al voor beslissingen van rechters over de onderhoudsbijdragen, maar nu dus ook voor de ouders die voorafgaandelijk aan de echtscheiding hierover afspraken maken.
Een beperkte motivering kan voldoende zijn. Het is de bedoeling dat de rechter, die geconfronteerd wordt met gescheiden ouders die hun onderhoudsbijdrage ten opzichte van hun kind of kinderen willen aanpassen en dus een herziening vragen, gemakkelijker kan achterhalen wat de oorspronkelijke criteria van de ouders waren bij de aanvankelijke overeenkomst. Zo kan de rechter ook beter nagaan of die criteria met de tijd zijn gewijzigd en of een herziening al dan niet nodig is.

Laat je bijstaan door een deskundige
Eén ding is duidelijk: het gaat om belangrijke en gevoelige zaken. Je laten begeleiden door een expert is geen overbodige luxe. Hij of zij kent de regelgeving, maakt een juridisch sluitende overeenkomst op én kan bemiddelen tussen de partners. Hoe meer duidelijkheid en transparantie bij het sluiten van de overeenkomst, hoe minder kans op conflicten nadien!

Meer info op www.notaris.be/echtscheiden