Je wil je eigen boek uitbrengen, een foodtruck kopen, een kledingmerk lanceren, een bio-moestuin aanleggen, een nieuwe candybar op de markt brengen, een app ontwikkelen, een buurthuis openen… Kortom: je hebt een fantastisch idee, maar het ontbreekt je aan geld? Dan is crowdfunding misschien iets voor jou!

Wat is crowdfunding?

Zoals het woord zelf zegt is crowdfunding ‘financiering door de menigte’. Crowdfunding is een alternatieve manier om, online, geld bijeen te krijgen voor het realiseren van een bepaald project. Het idee erachter is dat veel mensen een klein bedrag geven en dat alle kleine investeringen bij elkaar het project volledig financieren. Crowdfunding kan gebruikt worden voor allerlei projecten en ondernemingen. Naast een financieringsmiddel is het vooral een manier om een groep mensen aan je project te binden. In België is deze innovatieve financieringsvorm de laatste jaren aan een opmars bezig. Verschillende geslaagde crowdfundingcampagnes tonen aan wat er mogelijk is als mensen samen hun schouders onder een project zetten.

Soorten crowdfunding

Er zijn vijf soorten crowdfunding. Het verschil zit hem in wat de investeerders in ruil krijgen voor hun bijdrage.

Niet-financiële crowdfunding

1. Donatie: investeerders schenken een bedrag zonder dat zij hiervoor een vergoeding of een andere beloning krijgen. Mensen doen dit voornamelijk vanuit een sociaal bewogen motief. Vooral artistieke en liefdadigheidsprojecten gebruiken dit type crowdfunding.
2. Beloning: investeerders krijgen een niet-financiële beloning in ruil voor hun bijdrage. De beloningen zijn vaak symbolisch zoals een boek, een concertticket, een cd, een rondleiding achter de schermen, ….

Financiële crowdfunding

3. Lening: investeerders lenen geld in ruil voor de volledige terugbetaling ervan, eventueel met een vooraf overeengekomen interest.
4. Winstdeelname op basis van omzet: investeerders ontvangen een vergoeding afhankelijk van de omzet die wordt gerealiseerd door het project.
5. Aandelenparticipatie: investeerders zijn bereid om in een onderneming te investeren zonder belofte tot terugbetaling. In ruil krijgen zij een deel van de aandelen waardoor ze recht hebben op mogelijke dividenden. De investeerders lopen wel het risico te moeten delen in de verliezen van de onderneming.

Sinds 1 februari 2017 moeten startende financiële crowdfundingplatformen waarbij mensen daadwerkelijk in geld of aandelen kunnen beleggen, beschikken over vergunning.

Crowdfundingplatformen

Om je crowdfunding succesvol te maken moet je zoveel mogelijk mensen bereiken en overtuigen van je idee of concept. Je kunt campagne voeren via je eigen website en sociale media, maar weet dat dit zeer tijdrovend en vaak ingewikkeld is. Het is daarom beter om gespecialiseerde platformen te gebruiken: online crowdfundingplatformen. De meesten hebben een totaalpakket aan diensten, zoals een bedragenteller die de stand van de donaties en het aantal donateurs bijhoudt, sharing tools, digitale betaalmogelijkheden, enz. Kortom, een crowdfundingplatform maakt geld inzamelen gemakkelijk en overzichtelijk.

Er bestaan crowdfundingplatformen waarop alle soorten projecten voorgesteld worden, maar er zijn ook sectorspecifieke platformen. Er zijn bijvoorbeeld platformen uitsluitend voor artistieke projecten (zoals een film, een boek, een theatervoorstelling), maatschappelijke projecten (een sportclub of buurtinitiatief), duurzame projecten (de oprichting van een biologisch groenteteeltbedrijf, de ecologische nieuwbouw van een kleuterschool…) of voor ondernemingen (de financiering van startups en kmo’s). Sommige platformen zijn ook toegespitst op één soort crowdfunding; donatie, lening, aandelenparticipatie…

Hoe werkt het?

Elke succesvolle campagne begint met een goed uitgewerkt plan. Met je crowdfundingcampagne wil je in korte tijd een streefbedrag ophalen. De eerste stap is dus uitmaken hoeveel je nodig hebt. Daarbij is het belangrijk dat je concreet en resultaatgericht bent. Wees duidelijk en vertel precies wat je met het opgehaalde geld gaat doen. Dat helpt potentiële investeerders om een risicoanalyse te maken.

Globaal gezien bestaat crowdfunding uit 4 stappen:

1. Dien je project in bij het crowdfundingplatform dat er het meest geschikt voor is. Het platform evalueert je project en beslist om het al dan niet op te nemen.

2. Vul je projectpagina met zoveel mogelijk relevante informatie. Naast feitelijke informatie is het bij crowdfunding essentieel om een persoonlijk verhaal te brengen. De meeste investeerders zijn niet alleen uit op een zo hoog mogelijk rendement, ze willen ook echt helpen. Leg je hart en ziel in je verhaal en betrek mensen erbij door hen te overtuigen van de maatschappelijke impact van je project. Pas wanneer mensen zich verbonden voelen met een project zullen ze een gift doen.
   Fundraising is friendraising. Je promotiecampagne start altijd bij je eigen netwerk. Zij zullen je project sneller genegen zijn waardoor je hen kunt inzetten als ambassadeurs. Vraag hen je oproep zoveel mogelijk te ‘liken’ en te delen. Zo bereik je ook mensen die je minder goed of niet kent. Naast je onlineverhaal moet je project ook daarbuiten een leven leiden. Verspreid je vraag dus ook via andere media en persoonlijke contacten.
   Heb je mensen overtuigd? Dan zullen ze inschrijven op je project en een zelfgekozen bedrag storten.

3. Na het verlopen van de periode waarin mensen geld kunnen storten, wordt de financieringsronde afgesloten. De meeste platformen werken met een alles of niets financiering. Dat wil zeggen: enkel wanneer het streefbedrag bereikt is krijgt je als ondernemer het opgehaalde geld. En dat kan zelfs méér zijn dan het vooropgestelde doelbedrag. In het andere geval wordt het project geannuleerd en krijgen de investeerders hun geld terug. Er zijn een aantal platformen die het opgehaalde bedrag alsnog zullen doorstorten.
4. Na de crowdfundingronde blijft er interactie tussen jou en de investeerders. Bij crowdfunding via de uitgifte van aandelen kunnen investeerders zelfs stemrecht krijgen in de onderneming.

Enkele voordelen van crowdfunding

• Ving je bot bij de klassieke financiële instellingen of andere professionele investeerders, dan kun je dankzij crowdfunding alsnog je product, project of bedrijf ontwikkelen.
• Je kunt veel kapitaal aantrekken bij verschillende investeerders. Je kunt zelfs meer ophalen dan je van plan was.
• Wanneer je kiest voor crowdfunding, voer je meteen ook een marktonderzoek uit. Het geeft je een idee hoe het publiek tegenover jouw idee staat. Als je relatief eenvoudig investeerders aantrekt, dan is er interesse voor je bedrijf, product of project en weet je wie je doelpubliek is. Bovendien kunnen investeerders waardevolle feedback geven over je project waardoor je nog veranderingen kunt doorvoeren.
• Met een crowdfundingcampagne creëer je ‘buzz’. Het kan dus perfect passen binnen een marketingplan om je concept meer bekendheid te geven. Door die aandacht trek je misschien ook nog andere investeerders of sponsors aan.
• Crowdfunding is een vorm van klantenbinding. Er ontstaan langetermijnrelaties die ook op andere vlakken kunnen renderen. Vergeet niet dat je crowd je beste ambassadeur is. Zij promoten je project bij hun familie en vrienden. Onbetaalbare gratis mond-tot-mondreclame!

Enkele nadelen van crowdfunding

• Een goede crowdfundingcampagne opzetten vraagt heel veel tijd en inspanning. Je moet de vraag stellen of de kosten van de campagne opwegen tegen het kapitaal dat je wenst op te halen.
• Crowdfunding is een projectgebonden financiering, het is dus geen structurele financiering.
• Je stelt jezelf kwetsbaar op. Je maakt je idee al bekend nog voor het uitgevoerd is. Alles wat je voor je actie doet, is zichtbaar voor het publiek en dus ook voor je concurrenten.
• Bij crowdfunding via een aandelenparticipatie kan een veelheid aan aandeelhouders ervoor zorgen dat de besluitvorming nadien moeilijker verloopt.
• Elke vorm van investeren kent risico’s en bij crowdfunding is dat niet anders. Als investeerder heb je minder zekerheid dan bij klassieke beleggingen dat je het ontleende kapitaal ooit integraal terugkrijgt. Voor de hele grote crowdfundingprojecten is er daarom een verplichting om een “prospectus”- een soort informatiebundel – op te stellen. Deze administratieve verplichting heeft als doel de inschrijvers te informeren over de mogelijke risico’s van hun investering.
• Het is steeds mogelijk dat de projectaanbieder of het crowdfundingplatform het opgehaalde geld niet gebruikt waarvoor het oorspronkelijk bedoeld was.

Bronnen: http://www.vlaio.be en www.velekleintjes.be

Alles over ondernemen op Notaris.be 

Tekst: Bo Bogaert – Foto’s: Lies Engelen