Erfenissen heten te laat te komen. Daarom kiezen grootouders er steeds vaker voor om een schenking te doen. Heb je wat spaargeld dat je niet per se nodig hebt en overweeg je om je kleinkinderen te ondersteunen bij de aankoop van een woning of een renovatie? Dat kan perfect, al zijn er wel een aantal spelregels waarmee je best rekening houdt.

Een schenking kan een flinke besparing opleveren op het vlak van erfbelasting, want alles wat je schenkt, behoort niet langer tot de erfenis. De erfgenamen komen zo na je overlijden in een minder hoge belastingschijf terecht. Toch zijn er valkuilen waar je rekening mee moet houden. Er bestaan verschillende manieren van schenken en elk heeft zijn eigen – al dan niet fiscale – gevolgen.

Wie geld overschrijft van de ene rekening naar de andere, een zogenaamde bank- of handgift, heeft geen vat op wat de kleinkinderen ermee doen. Ze zijn vrij om het bedrag te besteden zoals ze willen. Er zijn wel nadelen aan verbonden. Stel, je doet een schenking via een handgift. Gebeurt er niets in de daaropvolgende drie jaar, dan hoef je niets te ondernemen. Na afloop van de drie jaar heb je een belastingvrije som geschonken. Je hoeft dus ook geen erfbelasting te betalen. Word je tijdens de drie jaar na de schenking ernstig ziek, dan kan je er alsnog voor kiezen om drie of zeven procent schenkbelasting te betalen. Je ‘koopt’ dan als het ware de (hogere) successietarieven nog snel af. Die vlieger gaat wel niet op wanneer je binnen de drie jaar na de belastingvrije schenking overlijdt. Dan kan er niets meer ondernomen worden en zal het bedrag van de schenking leiden tot een hogere erfbelasting.

Een tweede optie is dat je een onderhands document opstelt, met het bewijs van de overschrijving en de melding dat het om een schenking gaat. Het voordeel van zo’n document is dat het kan worden geregistreerd en dat er schenkbelasting kan worden betaald. Zo vermijd je na het overlijden een hogere erfbelasting. In zo’n document staat wel niet wat er met het geld moet gebeuren. Grootouders die hun kleinkinderen een duwtje in de rug willen geven voor de aankoop van een woning of een verbouwing, zijn in dat geval niet honderd procent zeker dat het daarvoor zal worden gebruikt. Zo’n onderhands document is dus ook niet sluitend.

Een notariële schenkingsakte is dat wel. Daarin kan de schenker bepaalde voorwaarden en garanties vastleggen. Een notariële schenkingsakte wordt geregistreerd tegen drie procent schenkbelasting, bij overlijden wordt dus hiermee een hogere erfbelasting vermeden.

Niet iedereen wil schenken. Grootouders die hun centen nog willen recupereren, kunnen kiezen voor een lening. In dat geval laat je beter een leningscontract opmaken. Daarin worden de voorwaarden bepaald, die bovendien zeer soepel kunnen zijn: met of zonder interest, een korte of lange terugbetalingstermijn of zelfs een terugbetaling na het overlijden, zodat alles kan worden verrekend met de andere erfgenamen.

Wie bij overlijden nog iets wil nalaten aan de kleinkinderen, kan dat ook in een testament laten vastleggen. Bedraagt de erfenis niet meer dan 12.500 euro per kleinkind, dan betaal je daarop geen erfbelasting. In dat geval gaat het om een belastingvrije gift.

Denk je eraan om te lenen, te schenken of een testament op te maken? Belangrijk is dat je het officieel maakt om je kleinkinderen een zware erfbelasting te besparen na je overlijden.

Meer informatie bij jouw notaris of op Notaris.be

Tekst: Nikita Vindevogel – Foto’s: Lies Engelen