Het is algemeen geweten: Belgen hechten veel belang aan een eigen woning. Tegelijkertijd maken heel wat mensen zich ook zorgen over de betaalbaarheid van een eigen stek. Dat merken wij elke dag in de notariskantoren. Een woning kopen is wellicht de belangrijkste investering in het leven van de meeste mensen. In die zin is het een goede zaak dat de overheid het belangrijk vindt dat de vastgoedmarkt toegankelijk blijft voor iedereen.

Veel transacties
Uit de cijfers van onze Notarisbarometer blijkt dat het de laatste jaren bijzonder druk is op de vastgoedmarkt. Zo waren er in de eerste 9 maanden van dit jaar in vergelijking met dezelfde periode in 2016 (wat nochtans een absoluut recordjaar was!) toch nog +1% meer transacties.
België is een atypisch land qua vastgoed. Zelfs tijdens de financiële crisis van 2008 werd onze vastgoedmarkt nauwelijks ontregeld. Mensen bleven vastgoed kopen, de prijzen stortten niet in elkaar. Dit in tegenstelling tot landen als Nederland en Spanje.
Een belangrijke factor is dat meer dan 70% van de woningen wordt bewoond door de effectieve eigenaar. Ook dat is in andere landen niet het geval.

Kredieten
In 2015 en 2016 was er een groei van het aantal kredieten met zowat 10%. In 2017 zet die groei zich niet door. Als we de eerste 9 maanden van 2017 vergelijken met dezelfde periode in 2016 gaat het slechts om een hele lichte stijging (+0,7%).

Wat met de prijzen?
De gemiddelde prijs van een woonhuis in ons land steeg in het 3de trimester van 2017 met +1,7% en bedroeg 243.344 EUR, een historisch record. Ook In Vlaanderen en Wallonië was de gemiddelde prijs van een woonhuis nog nooit zo hoog.

Als we inzoomen op Vlaanderen, zien we tussen 2010 en 2017 we een gestage stijging van de gemiddelde prijs van een woonhuis.
In 2010 kostte een woonhuis gemiddeld 208.256 EUR, in 2017 betaalt u gemiddeld 265.296 EUR, wat neerkomt op een stijging van 27,4%.
In 2011 en 2012 steeg de prijs nog vrij fors: +10,1% en +6,7%. Vanaf 2013 tot nu waren de prijsstijgingen beperkter: van +0,8% tot +2,9%. Als we rekening houden met de inflatie kunnen we zelfs spreken van een stabilisatie van de prijzen.

Bestaat de kans dat de markt oververhit?
Experts waarschuwen er al jaren voor. Als notarissen wagen we ons bewust niet aan voorspellingen. We kijken naar de realiteit en volgen de markt dag na dag op via onze digitale dossiers. In de cijfers van onze Notarisbarometer gaat het om gegevens die elektronisch worden verzameld op het ogenblik van de ondertekening van de voorlopige verkoopovereenkomst, 3 à 4 maanden voor de ondertekening van de akte. Hierdoor beschikken we over de meest recente cijfers.
Hieruit blijkt dat onze vastgoedmarkt eerder gezond en stabiel is, o.a. omdat het aanbod aan woningen groot en divers is. Dit verklaart waarom ook fiscale aanpassingen (denk aan de nieuwe woonbonus) snel verteerd werden. De daling van de rentevoeten heeft hierbij uiteraard geholpen.
De vraag naar vastgoed steeg de afgelopen jaren, maar de vastgoedprijzen zijn niet in dezelfde mate gestegen.

Wat moet de overheid doen?
Initiatieven vanuit de overheid om een eigen woning betaalbaar te houden, zijn zeker welkom. Immers, binnen Europa, is België nog steeds het land waar de aankoop van vastgoed zwaar belast wordt. Naast de aankoopsom voor je woning moet je immers ook rekening houden met een aanzienlijk bedrag aan belastingen, waaronder de registratiebelasting. Zo betaal je voor een woning van 200.000 euro, gelegen in Vlaanderen, 20.000 euro registratiebelasting.
Binnen de Vlaamse regering denkt men na over een aanpassing van deze belastingen. Potentiële kopers zullen ons hier zeker veel vragen over stellen. Dat is ook onze rol: kopers en verkopers begeleiden zodat ze in alle gemoedsrust kunnen (ver)kopen. En voor kopers is het cruciaal om te weten wat ze zich qua financiering kunnen veroorloven.
Dat de overheid hier nadenkt en maatregelen nemen, is dan ook positief.