Wat wil je doorgeven aan wie na jou komt? Welke zaken zijn van onschatbare betekenis of waarde en zou je willen vrijwaren van de vergetelheid? Welke voorwerpen definiëren wie je bent? NotaBene vroeg Sepideh Sedaghatnia wat zij in een tijdcapsule zou stoppen voor de volgende generatie.

Een half leven in Iran en een half leven in België. Maar half werk kent Sepideh Sedaghatnia (33) niet. Gault&Millau verkiest haar tot Sommelier van het Jaar, VTM vraagt haar als jurylid in Mijn Pop-Uprestaurant, ze schrijft twee boeken (69 dingen die je moet weten over wijn en 69 food & wine affairs) en runt haar eigen wijnbar Divin By Sepi.

De grootste reis die Sepideh ooit maakte, bracht haar op haar 17de naar ons land. Samen met haar vader, moeder en 2,5 jaar jonge zusje liet ze Iran achter zich “omdat mijn vader wilde dat zijn dochters zouden opgroeien in een open wereld met meer vrijheid. Een wereld waarin we zelf onze beslissingen konden nemen.”

Die vrijheid heeft Sepi breed omarmd. Nadat Gault&Millau haar in 2013 had uitgeroepen tot Sommelier van het Jaar – ze werkte toen in ‘t Zilte bij Viki Geunes – verovert ze het hart van Vlaanderen als wijnkenner, als mediafiguur, als allround aantrekkelijke persoonlijkheid.

Kippenvelmomenten, die zou Sepideh het liefste van al in haar tijdscapsule stoppen. In de keuken van haar gastrobar Divin op het Antwerpse Zuid wordt naarstig gewerkt aan de mise-en-place. Wij zitten op de perfecte plaats voor een filosofisch gesprek over wat je dierbaar is en moet koesteren: aan de toog, met zicht op al dat lekkers-in-de-maak.

“De keuze was moeilijker dan ik dacht, omdat ik elke belangrijke periode in mijn leven wil vangen en van elke leeftijd iets wil meegeven. Eigenlijk zou ik ook momenten die ik niet kon fotograferen of registreren in mijn capsule willen steken. Herinneringen met een aparte emotie of kantelmoment zijn de mooiste, maar veel van die cruciale gebeurtenissen zijn op geen enkele manier tastbaar.”

Geef eens een voorbeeld van zo’n ongrijpbaar moment?

“In 2013 zag ik Toots Thielemans als dagafsluiter op het hoofdpodium van Jazz Middelheim. Op een bepaald moment was het muisstil en speelde hij Ne me quitte pas van Jacques Brel op zijn mondharmonica. Zó ontroerend! Ik dacht dat ik de enige was die kippenvel had van Antwerpen tot Tokio (lacht). In mijn ogen stonden tranen van emotie. Dat die man op zo’n leeftijd nog steeds met zoveel passie speelde, was zo apart en zo pakkend. Iedereen zag dat hij nog amper op zijn benen kon staan, maar op het podium schitterde hij voor zoveel mensen. Werkelijk adembenemend. Toen ik rond mij keek, zag ik dat heel wat toeschouwers aan het wenen waren. Ik heb het over díe ogenblikken waarbij de gevoelens van iemand anders je beroeren. Dergelijke momenten heb ik heel veel, en niet alleen met muziek. Het kan ook iets heel klein zijn dat mij diep vanbinnen heel gelukkig maakt.”

Wil jij net als Toots een gevoelige snaar raken bij anderen? Een duidelijk herkenbaar spoor achterlaten?

“Ik hoop het. Ik zou graag zien dat de volgende generaties in onze voetsporen treden, dat we inspirerend genoeg kunnen zijn. Mijn habitat is niet het podium zoals bij Toots, maar de horeca, en daarover hoor je zoveel negatieve dingen: niet interessant, onvriendelijke uren, weinig betaald… Kortom: een hondenjob. Terwijl ik ervaar dat je er zoveel voldoening van kunt krijgen, dat je momenten beleefd die erg bijzonder zijn en die je heel veel energie en veerkracht geven.”

Ben je gehecht aan wat je hebt? Vind je het moeilijk om spulletjes weg te doen?

“Absoluut, ik ben iemand die heel moeilijk iets kan weggooien. Onlangs heb ik grote kuis gehouden tussen mijn juweeltjes – na opmerkingen van mijn partner ‘dat het toch aanvaardbaar moest blijven’ (lacht). Zelfs niemendalletjes van oorbelletjes krijgen waarde voor mij, omdat ze je doen herinneren aan de momenten dat je ze hebt gedragen. Waardoor ze deel uitmaken van je leven. Dat heb ik ook met kleren die ik wellicht nooit meer aandoe, maar nooit zal wegdoen. En soms denk ik: misschien wordt het ooit wel weer mode. Let op, ik ben ook geen verzamelaar, hé. Ik ben absoluut niet iemand die collecties bijeenspaart. Integendeel, ik hou van verandering en innovatie en ben ook snel iets beu. Waarna ik het niet kan weggooien.”

“Toen we van Iran naar België verhuisden, heb ik heel veel dingen waaraan ik gehecht was moeten achterlaten –  ik heb bijna niets meegenomen. Dat gaf me een slecht gevoel. Ik heb bijvoorbeeld heel weinig foto’s van mijn kindertijd. Dat doet nog altijd een beetje pijn. Wat je zo veel mogelijk meeneemt op zo’n moment? Je moet kiezen voor wat emotioneel is, wat dicht bij je hart zit. Of voorwerpen die je inspireren of drijfkracht en steun geven.”

“Behandel goed.
Wees goed.
Praat goed”

Welke waarden die jij nastreeft wil je meegeven aan de volgende generaties, en later eventueel aan je kinderen?

“Een oude wijsheid uit de zoroastrische religie luidt: ‘Behandel goed. Wees goed. Praat goed.’ Als je die drie instructies volgt en anderen goed behandelt, goed bent voor jezelf en met respect praat met en over de anderen, dan sta je al heel ver. Het klinkt misschien simplistisch in drie zinnetjes, maar in de praktijk is het bijna een mission impossible. Ik ben ervan overtuigd dat als iedereen zo denkt we al veel zouden kunnen oplossen in onze maatschappij.”

“Begin bij jezelf. Kijk in de spiegel en vraag je eerlijk af: ‘Wie ben ik? Wat doe ik? Wat wil ik bereiken?’ Vergeet ook nooit waar je vandaan komt. Probeer daarna zo goed mogelijk te zijn voor de mensen in je omgeving. Dat hoeft niet in de zin van ‘nuttig zijn’, maar breng hen zeker geen schade toe. Ik vind dat je altijd bij jezelf moet beginnen en doen wat je graag doet. We leven maar één keer, probeer er iets van te maken.”

Kijk je zelf vaak in de spiegel om je af te vragen: ‘Sepi, ben je wel goed bezig?’

“Elke dag, zonder uitzondering. Soms betrap ik mezelf op misstappen en probeer ik een aantal dingen recht te zetten. En soms ben ik ook tevreden, dat mag ook, hé.”

 In de tijdscapsule

Deze ring heb ik voor mezelf gekocht toen ik zestien was. Een van mijn nichtjes had een ongeval gekregen met onze auto, en mijn vader was er niet om naar de garage te gaan en de zaken op te volgen – hij had een transportbedrijf en was veel uithuizig. Ik heb toen alles geregeld en de wagen laten herstellen. Als bedankje kreeg ik extra zakgeld, waarmee ik dus deze ring heb gekocht. Mijn eerste diamant. Heel klein, je ziet hem bijna niet. Maar de ring heeft zoveel waarde, niet door het goud of de edelsteen, maar omdat hij een van de weinige herinneringen is die ik heb uit mijn jeugd. Niet veel later zijn we uit Iran vertrokken. Ook al is de ring sterk, ik probeer hem niet zo veel te dragen omdat hij mij zo dierbaar is. Moet zeker in mijn tijdscapsule, want ik zou hem graag cadeau doen aan iemand die mij heel dierbaar is.

Ik ben verzot op kledij met dierenprints. Dit rokje met luipaardprint had ik toen ik 18 jaar was. Mijn vader nam mij mee naar een concert van een bekende Iraanse muzikant in Brussel als verjaardagscadeau. Ik had dat rokje aan. Heel leuk, want je voelt je op die leeftijd bijna vrouw. Helemaal iets anders dan de jeans die ik meestal droeg. Daar en dan heb ik mijn vriend leren kennen – en we zijn nog altijd samen. Al bijna vijftien jaar. Of hij op mijn rokje viel of op mij? (schatert) Ja, het moet zijn dat hij zijn ogen niet van mij kon afhouden. Ook al heb ik het in geen tijden meer aangehad, dit rokje doe ik nooit weg.

Dit is een bundel poëzie vol levenservaring, genot en ziel. De Diwan van de veertiende-eeuwse Iraanse dichter Hafez is meer dan een gedichtenboek. Bijna elk gedicht is een stukje filosofie. Ook hoe die man zijn tijd heeft beschreven, is onwaarschijnlijk. Hafez’ gedichten worden nu nog altijd gebruikt als een soort kompas, een leidraad voor de toekomst. Als je bijvoorbeeld kampt met echtelijke spanningen, dan open je het boek op een willekeurige plaats en zoek je de raad die in de tekst besloten ligt. Het is soms moeilijk te begrijpen omdat het in oud Farsi geschreven is en de woorden een andere betekenis hebben dan nu. Hafez komt toevallig uit mijn geboortestad, Shiraz, de bakermat van de wijn. In bijna elk gedicht bezingt hij de zaligheid van de wijn en de rol van de vrouwen die voor de wijn zorgen. Het is heel boeiend om een stuk van mijn verhaal terug te vinden in gedichten uit de jaren 1300.

Het moment staat mij nog helder voor de geest: het allereerste exemplaar van mijn eerste boek 69 dingen die je moet weten over wijn. Het plezier om de kaft te strelen, de inkt te ruiken… dat geeft een apart gevoel. Plots is al dat werk waar je samen met een fantastisch team maanden aan hebt gewerkt en zoveel tijd in hebt geïnvesteerd, tastbaar. Hoeveel exemplaren ervan verkocht zijn, weet ik niet uit het hoofd, maar voor mij is het allerbelangrijkste dat het er is. Een soort bewijs van mijn carrière. Ik kan mij voorstellen dat ik, als ik een jaar of zestig ben, van een wijntje geniet en met plezier naar mijn boekenkast kijk met daarin het allereerste exemplaar van mijn eerste boek.

Op mijn smartphone staat de foto van de sleutel van Divin. Ik wilde een eigen zaak starten, maar vond niet meteen het ideale pand. Een vriend belde en raadde me aan om te onderhandelen voor deze locatie. Ik wist dat de toenmalige zaak over te nemen stond, maar ze was duurder en groter dan ik in gedachten had. Na dat advies van die vriend heb ik een afspraak gemaakt om te komen kijken en te onderhandelen en nog geen dag later hadden we getekend. Amper een week later hadden we de sleutel. Deze sleutel. Het begin van een nieuw hoofdstuk in mijn leven. Het is alsof je de sleutel krijgt van je eerste huis. Moet zeker ook in mijn capsule als symbool voor een stukje onzekerheid. Want als je aan zo’n avontuur begint, weet je nooit wat je mag verwachten en waar je gaat eindigen.

Tekst: Dirk Remmerie – Foto’s: Jan Crab

Nadenken over jouw nalatenschap? Dat begint op notaris.be.

Ontdek het eerste nummer van NotaBene